Kielecczyzna jest regionem szczególnie bogatym w wydarzenia o znaczeniu ogólnonarodowym, które zarówno w zakresie kultury narodowej, jak również zmagań zbrojnych w walce o niepodległość, stanowią znaczący element ogólnej historii narodu.
Teren tego regionu sprzyjał organizowaniu oporu, a w świętokrzyskich miastach i wsiach biły gorące polskie serca. Nieprzypadkowo więc najwybitniejsi polscy przywódcy - wodzowie z okresu walk o niepodległość pojawiali się i działali na tej właśnie ziemi. To tu Naczelnik Kościuszko prowadził swe oddziały do bitew pod Racławicami i Szczekocinami, a w Połańcu ogłosił swój słynny uniwersał... To w Kielcach znajduje się mogiła bohaterskiego Bartosza Głowackiego… To tu działali dowódcy Powstania Styczniowego: Langiewicz, Hauke-Bosak… To tutaj walczyli niosący wolność legioniści Piłsudskiego… To tutaj walczyli najsłynniejsi partyzanci II wojny światowej: Hubal, Ponury, Nurt.
Nasze zwiedzanie rozpoczęliśmy od wejścia na Łysą Górę, a następnie udaliśmy się do Bazyliki na Świętym Krzyżu. Kolejnym punktem wycieczki był Wykus w Janowicach, który niejednokrotnie stanowił bazę polskich partyzantów. Podczas powstania styczniowego stacjonowali tu powstańcy dowodzeni przez Mariana Langiewicza. W trakcie II wojny światowej znajdowały się tu obozy żołnierzy polskiego podziemia, najpierw pod dowództwem mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, później Zgrupowania Partyzanckie AK „Ponury” – por. cc. Jana Piwnika „Ponurego”.
Uczestnicy wycieczki zaświecili w tym miejscu znicze, tym samym oddając hołd bohaterom wali o niepodległą Polskę.
Pierwszego dnia zwiedziliśmy również Muzeum Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej, gdzie pod gołym niebem znajduje się jedna z największych kolekcji militariów w Polsce.
Drugi dzień naszej wycieczki rozpoczęliśmy od wizyty w Muzeum poświęconym Henrykowi Sienkiewiczowi w Oblęgorku. Placówka mieści się w specjalnie zaprojektowanym dla pisarza w 1900 roku dworku. Wewnątrz zobaczyć można pamiątki po nobliście – zbiory biograficzno-literackie, listy oraz przedmioty osobiste do niego należące.
Kolejnym punktem na mapie naszej wycieczki były Kielce. Miasto to nierozerwalnie związane jest z osobą Józefa Piłsudskiego i Legionów i było pierwszym w zaborze rosyjskim, do którego wkroczył polski żołnierz, niosący wolność.
Szlak naszej wędrówki rozpoczęliśmy od pomnika Niepodległości przy dworcu PKP. To tu padły pierwsze strzały w walce o wolną Polskę. Spod dworca udaliśmy się na ul. Ściegiennego, gdzie znajduje się pomnik Czwórki Legionowej, symbolizujący przybycie Kompanii Kadrowej do Kielc w sierpniu 1914 roku.
Kolejnym bardzo ważnym punktem na trakcie naszej wędrówki po Kielcach było dawne więzienie, mieszczące obecnie Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.
Najbardziej tragicznym okresem w dziejach więzienia były lata 1939 - 1956. To tutaj podczas II wojny światowej Niemcy umieścili punkt zborny dla polskich jeńców. Do końca okupacji przez więzienie przeszło około 16 tys. więźniów…
W styczniu 1945 r. przez parę tygodni więzieniem dysponowało NKWD a następnie do 1956 r. zarządzały nim władze Bezpieczeństwa Publicznego. Osadziły one w więzieniu wielu więźniów politycznych, nie tylko takich, którzy czynnie wystąpili przeciwko powojennym władzom, lecz również takich, których jedyną "winą" była walka przeciwko Niemcom w szeregach organizacji niekomunistycznych - AK, NSZ. Nocą 4/5 sierpnia 1945 r. doszło tutaj do sławnej akcji żołnierzy AK, dowodzonych przez majora Antoniego Hedę - "Szarego", którzy uwolnili z kieleckiego więzienia ponad 350 więźniów. Wydarzenie to upamiętnia tablica na rogu budynku.
Kolejnym punktem na mapie naszej wycieczki było Muzeum Narodowe, którego główną siedzibą jest Pałac Biskupów Krakowskich. W XX wieku pełnił on rolę sztabu legionowego Józefa Piłsudskiego, biura werbunkowego, drukarni, poczty, biura przepustek i siedziby redakcji lokalnego dziennika. W 1939 r. otwarto tutaj Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Uczestnicy wycieczki zostali oprowadzeni po bardzo ciekawej wystawie p.t: „Biel, Czerwień, Braterstwo”, która została przygotowywana z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Przedstawia ona historię kształtowania się symbolu wspólnoty jakim są barwy państwowe. Akcentuje również ideę braterstwa – szacunku, współdziałania i solidarności. Ekspozycja prezentuje zmiany odcieni barwy czerwonej od karmazynu, amarantu po cynober. Tłem dla opowieści o barwach jest historia Polski, z akcentem na walkę w okresie utraty wolności oraz kulturę w czasie niepodległości. Barwy polskie stanowiły również inspirację dla artystów, co także zostało zaakcentowane.
Na ekspozycji znalazły się: sztandary, obrazy, litografie, stroje, tkaniny, ceramika, odznaczenia, biżuteria patriotyczna, rękopisy z pieczęciami, pocztówki, nalepki okienne, plakaty i fotografie. Wśród nich m.in. chorągiew „Żywią Y Bronią” z insurekcji kościuszkowskiej, sztandar „Za Naszą i Waszą Wolność” z powstania listopadowego, Bandera z powstania styczniowego, sztandar Pierwszej Brygady Legionów Polskich, a także stroje polskich reprezentantów z Igrzysk Olimpijskich, proporczyk z pierwszej polskiej wyprawy alpinistycznej w Himalaje, zakończonej zdobyciem szczytu Nanda Devi East (7434 m n.p.m.) oraz wstążka biało - czerwona, która towarzyszyła Aleksandrowi Dobie w trzeciej transatlantyckiej wyprawie kajakowej w 2017 roku.
Warto dodać, że po wystawie uczniowie byli oprowadzani przez samego kuratora wystawy dr Pawła Grzesika.
W Muzeum mieliśmy okazję uczestniczyć także w warsztatach edukacyjnych p.t: „Komendant, Dziadek, Marszałek - Józef Piłsudski”.
Ostatnim punktem naszej wycieczki był Jędrzejów, gdzie zwiedzaliśmy wystawę zorganizowaną na 100 - lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. W tamtych dniach miasto było świadkiem ważnych wydarzeń – już 3 sierpnia 1914 r. dotarł tu pierwszy regularny oddział polskiego wojska, tzw. Siódemka Beliny, a kilka dni później I Kompania Kadrowa Józefa Piłsudskiego. On sam kilkakrotnie bywał później w Jędrzejowie, a nawet kwaterował w domu Przypkowskich przy Rynku, które również mieliśmy okazję zwiedzać. Mieści się tam piękne Muzeum zegarów słonecznych i przyrządów astronomicznych.
Sfinansowano ze środków Ministra Edukacji Narodowej w ramach Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2021.