Bezradne oczy dziecka. Zaczepki wybuchowego nastolatka. Przepracowana koleżanka z pracy. Zgorzkniały dziadek. Wujek, który cały czas dowcipkuje. Rozanielona celebrytka w reklamie.
Depresja ma wiele twarzy. Być może widzisz ją codziennie w lustrze, mijasz na klatce schodowej lub gdy scrollujesz social media. W Polsce obecnie jest ponad 1,2 miliona takich twarzy.
Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją to doskonały pretekst do rozmowy o tej trudnej chorobie, okazania wsparcia i wyciągnięcia ręki do pacjentów oraz ich bliskich.
Szczególną uwagę i zrozumienie należy poświęcić problemowi depresji u najmłodszych. Choć przez długi czas mówiono o depresji głównie w kontekście osób dorosłych, to jednak coraz bardziej uświadamiamy sobie, że dotyka ona także dzieci i młodzież, kształtując ich rozwój i perspektywę na świat.
Dzień Walki z Depresją to naturalny pretekst, by lepiej zrozumieć tę chorobę, nauczyć się o niej rozmawiać, obalać mity i edukować o faktach na jej temat. „Świętować” można na wiele sposobów – podzielić się wiedzą, okazać zrozumienie i wsparcie lub po prostu zapytać kogoś: czy u Ciebie wszystko w porządku?
W ramach inicjatywy "Młode Perspektywy", w 2023 roku Fundacja Unaweza przedstawiła wyniki badania dotyczącego kondycji psychicznej dzieci i młodzieży w przedziale wiekowym 10–19 lat, przy średniej wieku 14,7 lat. W badaniu uczestniczyła imponująca liczba ponad 180 tysięcy uczniów z różnych regionów Polski. Wyniki badań są niezmiernie niepokojące:
Wśród badanych dzieci i młodzieży 56,4% uważa, że są beznadziejni, a 32,5% nie akceptuje siebie i swojego wyglądu. 40% młodzieży myśli o samobójstwie, a co trzeci uczeń ma podejrzenie depresji.
Niestety tylko 1 na 20 osób w trudnych chwilach skorzystałaby z pomocy psychologa, a 8% uczniów nigdy nie korzystała z pomocy psychologa szkolnego i nie wierzy, że takie wsparcie może przynieść jakiś skutek.
Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją to doskonały moment do rozmowy o tej trudnej chorobie, okazania wsparcia i zatrzymania się na chwilę, poobserwowania siebie i bliskich. Niestety, dla wielu ludzi depresja nadal jest oznaką słabości, tematem wstydliwym i dlatego zamiatanym pod dywan.
Co może powodować depresję u dzieci?
- wczesna utrata rodzica lub rodziców,
- przemoc w rodzinie (fizyczna, seksualna, psychiczna),
- długotrwała rozłąka z rodzicami,
- prześladowanie lub przemoc ze strony rówieśników,
- zaniedbanie (fizyczne i emocjonalne),
- rozwód rodziców.
Jak rozpoznać, czy Twoje dziecko cierpi na depresję?
Według obowiązującej w Europie klasyfikacji ICD-10 do podstawowych klinicznych objawów pierwszego epizodu depresyjnego należą:
- obniżenie nastroju,
- utrata zainteresowania rzeczami, które wcześniej sprawiały radość (anhedonia),
- brak energii i osłabienie.
Kolejne objawy to:
- zaburzenia snu (np. wczesne budzenie się, przebudzenia w nocy, kłopoty z zaśnięciem, bezsenność),
- myśli samobójcze,
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- utrata wiary w siebie i pozytywnej samooceny,
- spowolnienie psychoruchowe (rzadziej pobudzenie),
- zmiany łaknienia i masy ciała (częstsze jest zmniejszenie apetytu niż jego zwiększenie, rzadsze odczuwanie głodu).
Oprócz wyżej wymienionych objawów depresji, u dzieci i nastolatków choroba może przejawia dodatkowe symptomy, takie jak:
- ataki płaczu,
- agresja (fizyczna, słowna) względem siebie lub innych,
- poirytowanie,
- lęk przed pozostawaniem samemu (nawet na chwilę),
- nadmierne zmęczenie, letarg.
Gdzie szukać pomocy?
Rodzicu, obserwuj bacznie swoje dziecko! Nie zawsze przyjdzie do Ciebie po pomoc. Jak tłumaczy psycholog Jagoda Turowska: “Zarówno epizod depresji, jak i jej klasyczna postać mogą przypominać zwykłe obniżenie nastroju, dlatego w przypadku dłużej trwającego złego samopoczucia należy skonsultować problem ze specjalistą.”
W przypadku dzieci i młodzieży należy działać szybciej niż w przypadku dorosłych. Kluczowa jest częsta komunikacja i zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa i przestrzeni do szczerej rozmowy. Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko może cierpieć na depresję - udaj się po pomoc do psychiatry. Lekarz psychiatra będzie w stanie ocenić powagę sytuacji i zalecić odpowiednią terapię. Nierzadko psychoterapia będzie odbywać się z udziałem rodziców.
W alarmowych przypadkach można udać się również na pogotowie ratunkowe.
Pomoc doraźna dla dzieci i młodzieży:
Jak zaopiekować się sobą w depresji?
- Zaakceptuj chorobę. Pierwszym krokiem do zbudowania w sobie fundamentów do pokonania depresji jest zaakceptowanie faktu jej istnienia. Tak, jesteś chory, ale możesz się wyleczyć. Depresja to choroba jak każda inna.
- Ogranicz stres. Być może to Twoja praca, towarzystwo, nadmiar obowiązków powoduje, że jesteś zestresowany i przeciążony. Namierz źródło napięcia i zastanów się, jak na Ciebie wpływa oraz jak to zmienić.
- Zadbaj o sen. Higiena snu jest ważna zarówno dla zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. Noc to czas, gdy odpoczywasz, regenerujesz się, więc dbaj o regularność, odpowiednią długość i wygodne, komfortowe warunki snu.
- Zwiększ aktywność fizyczną. Nawet pół godziny spaceru dziennie korzystnie wpływa na samopoczucie, sen, a nawet funkcjonowanie układu nerwowego, sercowo-naczyniowego czy pokarmowego. Znajdź ulubioną aktywność i praktykuj ją regularnie.
- Poznaj techniki relaksacyjne. Pomagają one wyciszyć organizm, zmniejszyć napięcie i działają uspokajająco. Sprawdź np. mindfullness, metodę Jabobsona czy trening autogenny Schultza.
- Jedz zdrowo. Depresja może powodować zaburzenia układu pokarmowego, odbierać apetyt lub wręcz przeciwnie – nasilać podjadanie. Zoptymalizowanie swojego menu pod kątem mikro- i makroskładników może korzystnie wpłynąć na samopoczucie i energię.
- Nie izoluj się od ludzi. Kontakt z ludźmi, których lubimy, jest ważny w procesie leczenia – pokazuje, że nie jesteś sam, masz wsparcie i możesz oderwać myśli od choroby.
- Poszerzaj wiedzę o depresji. Psychoedukacja i wiedza na temat depresji może zmniejszyć poczucie bezradności oraz dać większą kontrolę nad chorobą.
- Zaufaj procesowi leczenia. Daj sobie czas na powrót do zdrowia, stosuj się do zaleceń lekarza i nie omijaj sesji z terapeutą.
Więcej ciekawych informacji znajdziesz pod adresem: https://hijunior.com/pl/wydarzenia/ogolnopolski-dzien-walki-z-depresja